یکی از مواردی که در بازار بورس برای سرمایه گذاران همیشه جذاب بوده عرضه های اولیه شرکتهاست. چون که در بیشتر مواقع سودمند بوده و طرفداران خاص خودش را دارد.

عرضه اولیه یعنی وقتی که یک شرکت برای اولین بار وارد بورس میشود از طریق بورس سهام آن شرکت را بخریم ، این شرکتها احتمالا چند سالی هم فعالیت خوب داشته‌اند و حالا میخواهند بخشی از سهامشان به مردم واگذار کنند تا مجوز ورود به بازار سرمایه را دریافت کنند.

اما چطور سود ده هستند؟

در عرضه های اولیه معمولا شرکتها سهام خود را با قیمت ارزنده ای واگذار میکنند ، مثلا اگر هر برگ سهم شرکت واقعا 1500 تومان ارزش داشته باشد آن را مثلا با قیمت 1000 تومان به مردم عرضه میکنند تا مردم از آن استقبال کنند.

در روز عرضه اولیه یک محدودیت وجود دارد که مثلا به هر نفر یک میلیون تومان سهام شرکت تعلق میگیرد و نمیتوان بیشتر از این مبلغ را خرید چون که عدالت برقرار شود و به همه سهامداران به طور مساوی سهام برسد.

در روزهای بعد از عرضه اولیه معمولا تا چند روز صف خرید خیلی سنگین هست و خرید در این صف ها تقریبا غیر ممکن هست.

عرضه اولیه به روش بوک بیلدینگ (ثبت سفارش) (BOOK BUILDING):

در این روش یک حداقل قیمت هست و یک حداکثر قیمت که معمولا 5 تا 20 درصد بیشتر از حداقل قیمت هست.

در این روش هر فردی که قیمت بیشتری میگذارد عرضه به او تعلق میگیرد.

حداقل 48 ساعت قبل از انجام عرضه اولیه ، اطلاعیه عرضه اولیه شرکت در سایت بورس و فرابورس قرار میگیرد که در آن حداکثر تعداد سهام قابل سفارش ، تاریخ انجام عرضه اولیه، دامنه قیمت مجاز مشخص میشود.

در روز عرضه اولیه ، سایت سازمان بورس اطلاعیه شروع دوره معاملات عرضه اولیه توسط ناظر بازار را اعلام میکند و شما دو ساعت مهلت دارید تا درخواستتان را ثبت کنید. بعد از پایان دوره سفارش گذاری سرمایه گذاران ، سازمان بورس متناسب با تعداد متقاضیان و سقف تعداد سهام قابل عرضه شروع به اختصاص دادن سهام به تمامی متقاضیان عرضه اولیه میکند.

مثال:

یک شرکت میخواهد سهامش را در بورس عرضه کند و کل تعداد سهام قابل عرضه 200 میلیون برگ سهم هست و اگر تعداد کسانی که درخواست خود را برای خرید عرضه اولیه ثبت کرده اند 100 هزار نفر باشد و هر سرمایه گذار تا سقف 5000 هزار برگ سهم اجازه درخواست خرید را داشته باشد. علی رغم اینکه کل سرمایه گذاران 5000 برگ سهم را درخواست داده اند ولی به هر سرمایه گذار 2000 تعلق میگیرد.

 برگ سهم برای هر نفر2000=200000000/100000=تعداد سهام اختصاص یافته به هر نفر

نکته مهمی که باید اینجا آن اشاره شود این هست که از زمان شروع عرضه اولیه به روش بوک بیلدینگ تا به الان اکثر عرضه های اولیه در سقف قیمتی انجام شده اند و کسانی که سفارش خود را غیر از سقف قیمت گذاشته اند (کمتر از سقف قیمت) عرضه اولیه به آنها تعلق نگرفته است.

در عرضه های اولیه ای که در سال 98 تا به الان انجام شده بیشترین بازدهی مربوط به شرکت دارویی رهآورد تامین با نماد درهآور ، با 205 درصد سود در 40 روز بوده و کمترین بازدهی هم مربوط به شرکت سرمایه گذاری صدر تامین با نماد تاصیکو ، با 20 درصد سود در 5 روز بوده است.

نکته بعدی در مورد افزایش قیمت از روز بعد از عرضه اولیه به حمایت سهم از سوی سهامدار عمده و وجود تقاضای مناسب از سوی سرمایه گذاران دارد.

فیلم نحوه خرید عرضه اولیه به روش بوک بیلدینگ (ثبت سفارش) (BOOK BUILDING):


خب حالا وقتی که عرضه اولیه را خریدیم آن را کی بفروشیم؟

کسانی که عرضه اولیه را میخرند دو دیدگاه دارند:

1)کسانی که دیدگاه کوتاه مدت دارند:

زمان فروش این دیدگاه جمع شدن صف فروش هست یعنی اولین روزی که صف خرید سهم جمع شد (مثبت 5 نخورد) و در حالت متعادل سهم در حال معامله بود و همچنین حجم معاملات نسبت به روزهای قبل بالا رفته بود موقع فروش آن رسیده مثلا در تصویر زیر حجم صف خرید بیش از  97 میلیون هست و کسانی که دیدگاه کوتاه مدت دارند هر گاه این عدد در حال کمتر شدن بود و داشت عرضه میشد مثلا به زیر 500 هزار رسید وقت فروش رسیده هست.


2) کسانی که دیدگاه بلند مدت دارد:

این دسته استراتژی متفاوتی نسبت به دیدگاه کوتاه مدت دارند و سهم را برای مدت طولانی مدت نگهداری میکنند.

وقتی صف خرید سهم جمع شد معمولا یک مدت (حدود یک تا دو ماه) سهم در حالت متعادل در یک بازه قیمتی معامله میشود و بعد از آن دوباره شروع به حرکت میکند (نه با قدرت زمان عرضه) و روند صعودی را ادامه میدهد.